James Lind kontra Szkorbut w kontekście niedoboru witaminy C
James Lind był szkockim lekarzem marynarki, który odegrał kluczową rolę w zapobieganiu szkorbutowi – śmiertelnej chorobie wywołanej niedoborem witaminy C. Jego eksperyment, przeprowadzony w 1747 roku na pokładzie HMS Salisbury, stanowi klasyk w dziedzinie badań klinicznych ze względu na jego metodyczne podejście do testowania hipotez.
W XVIII wieku szkorbut był powszechną i często śmiertelną chorobą wśród marynarzy, którzy spędzali długie miesiące na morzu bez dostępu do świeżych owoców i warzyw. Objawy szkorbutu obejmują krwawienia z dziąseł, osłabienie, bóle mięśni, a w zaawansowanych przypadkach śmierć. Uważano, że szkorbut był spowodowany złymi warunkami higienicznymi na statkach, jednak prawdziwa przyczyna – brak witaminy C – była jeszcze nieznana.
James Lind, pracując jako chirurg na pokładzie HMS Salisbury, zdecydował się przeprowadzić eksperyment, aby znaleźć lekarstwo na szkorbut. Wybrał dwanaście cierpiących na szkorbut marynarzy i podzielił ich na sześć par, dając każdej parze inny dodatek do ich standardowej diety. Te dodatki to: cydr, kwas siarkowy (wierząc, że kwasowość może być skuteczna), ocet, rozcieńczona woda morska, mieszanka czosnku, rzodkiewki i mydlnicy, oraz pomarańcze i cytryny.
Eksperyment trwał czternaście dni. Lind zauważył, że marynarze, którzy otrzymywali codziennie cytrusy, szybko odzyskali siły i mieli znacznie lepsze zaleczenie objawów szkorbutu w porównaniu z innymi grupami. Pomimo jego odkrycia, zalecenia dotyczące włączenia cytrusów do diety marynarzy zostały szeroko przyjęte dopiero kilka dekad później, głównie ze względu na konserwatyzm i sceptycyzm w marynarce oraz trudności w konserwacji świeżych owoców podczas długich podróży morskich.
James Lind urodził się w 1716 roku w Edynburgu i po ukończeniu szkoły medycznej w Edynburgu wstąpił do marynarki królewskiej. Praca Lind’a w dziedzinie szkorbutu została opublikowana w 1753 roku w jego książce „A Treatise of the Scurvy”, która szczegółowo opisywała jego obserwacje i eksperyment. Choć jego odkrycia nie zostały od razu zaakceptowane, Lind jest teraz uznawany za pioniera w dziedzinie dietetyki i zapobiegania chorobom związanym z niedoborami żywieniowymi. Jego praca stanowi ważny kamień milowy w historii medycyny, pokazując znaczenie eksperymentów klinicznych w ugruntowaniu praktyk medycznych.
