Amigdalina, witamina B17
Historia amigdaliny: od tradycyjnej medycyny do współczesnych kontrowersji
Amigdalina, znana powszechnie jako witamina B17, ma długą i fascynującą historię, której początki sięgają tradycyjnych metod leczenia stosowanych w różnych kulturach. Jej droga do roli popularnego suplementu diety była jednak pełna wzlotów, kontrowersji i naukowych debat. Aby zrozumieć jej znaczenie, warto przyjrzeć się bliżej korzeniom jej stosowania, wprowadzeniu do medycyny oraz współczesnym kontrowersjom.
Naturalne źródła i tradycyjne zastosowanie amigdaliny
Amigdalina została po raz pierwszy wyizolowana w 1830 roku przez dwóch francuskich chemików, Pierre’a Jeana Robiquet i Antoine’a Boutrona-Charlarda, którzy odkryli jej obecność w pestkach gorzkich migdałów. Sama nazwa amigdalina pochodzi od łacińskiego słowa amygdala, oznaczającego migdał.
Na długo przed jej wyizolowaniem, różne kultury korzystały z właściwości pestek owoców bogatych w amigdalinę. Tradycyjna medycyna chińska stosowała gorzkie pestki moreli (Xing Ren) w leczeniu kaszlu, zapalenia oskrzeli oraz niektórych dolegliwości przewodu pokarmowego. Podobnie, w kulturach Bliskiego Wschodu i regionów kaukaskich, gorzkie migdały były wykorzystywane jako remedium na różnorodne problemy zdrowotne.
Amigdalina w XIX wieku – początki badań naukowych
W XIX wieku wyizolowanie amigdaliny umożliwiło dokładniejsze badania jej właściwości chemicznych. Ustalono, że pod wpływem hydrolizy enzymatycznej (w kontakcie z enzymem beta-glukozydazą) amigdalina może uwalniać cyjanowodór – substancję toksyczną w dużych ilościach. Fakt ten wzbudził ostrożność w stosowaniu tej substancji, ale jednocześnie zainteresowanie jej potencjalnym wpływem na organizm człowieka.
Kontrowersyjne wprowadzenie do medycyny alternatywnej – lata 50. XX wieku
Najbardziej znany etap historii amigdaliny rozpoczął się w połowie XX wieku, kiedy to biochemik Ernst T. Krebs Jr. oraz jego ojciec, dr Ernst T. Krebs Sr., zaczęli promować ją jako „witaminę B17” oraz alternatywną terapię przeciwnowotworową. W 1952 roku Ernst T. Krebs Jr. opatentował związek zwany Laetrile – zmodyfikowaną formę amigdaliny, która miała być łatwiej przyswajalna przez organizm.
Krebsowie twierdzili, że nowotwory wynikają z niedoboru witaminy B17, podobnie jak szkorbut wynika z niedoboru witaminy C. Ich teoria sugerowała, że spożywanie Laetrile (lub amigdaliny) mogłoby zapobiegać rozwojowi raka, a nawet pomagać w jego leczeniu. Promocja amigdaliny była oparta głównie na anegdotycznych dowodach oraz ich własnych badaniach, które nie zostały zweryfikowane przez niezależnych naukowców.
Popularność i kontrowersje – lata 60. i 70. XX wieku
W latach 60. i 70. amigdalina, głównie pod postacią Laetrile, zyskała popularność wśród pacjentów szukających alternatywnych metod leczenia raka. Szczególnie popularna stała się w Meksyku, gdzie przepisy dotyczące medycyny alternatywnej były mniej restrykcyjne. Wiele osób podróżowało do takich miejsc jak klinika Oasis of Hope w Tijuanie, aby podjąć terapię amigdaliną.
Jednak brak naukowych dowodów na skuteczność amigdaliny w leczeniu raka wywołał ostrą krytykę ze strony środowiska medycznego. W 1977 roku Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zakazała sprzedaży i stosowania Laetrile jako leku przeciwnowotworowego w USA. Organizacja stwierdziła, że brak jest dowodów naukowych na skuteczność amigdaliny, a jej stosowanie może być niebezpieczne ze względu na potencjalne ryzyko zatrucia cyjanowodorem.
Amigdalina we współczesnych suplementach diety
Mimo zakazów i kontrowersji, amigdalina nadal jest dostępna w postaci suplementów diety, zwłaszcza w krajach o mniej rygorystycznych regulacjach. Promotorzy suplementacji twierdzą, że może ona wspierać zdrowie dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym i potencjalnym działaniom przeciwnowotworowym. Jednak badania naukowe wciąż nie potwierdziły jednoznacznie tych korzyści.
Współczesne organizacje medyczne, takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) czy Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), pozostają sceptyczne wobec stosowania amigdaliny w celach leczniczych. W szczególności przestrzegają przed przyjmowaniem dużych ilości pestek moreli, które zawierają wysokie stężenie amigdaliny, co może prowadzić do zatrucia cyjanowodorem.
Podsumowanie – między tradycją a nauką
Historia amigdaliny to fascynujący przykład związku, który przeszedł drogę od tradycyjnej medycyny po kontrowersje naukowe. Jej wprowadzenie jako rzekomego leku na raka przez Ernsta T. Krebsa Jr. wywołało szeroką debatę o granicach medycyny alternatywnej i znaczeniu dowodów naukowych w leczeniu chorób.
Dziś amigdalina pozostaje składnikiem suplementów diety, ale jej stosowanie wymaga rozwagi i konsultacji z lekarzem. Choć wciąż budzi nadzieje jako potencjalny środek wspierający zdrowie, należy podchodzić do niej z ostrożnością, mając na uwadze zarówno jej potencjalne korzyści, jak i ryzyko. Współczesna nauka wciąż bada jej właściwości, jednak brak jednoznacznych wyników oznacza, że amigdalina pozostaje bardziej symbolem nadziei niż sprawdzonym narzędziem terapeutycznym.
