DMSO
Czym jest DMSO?
DMSO (Dimethyl sulfoxide) jest organicznym związkiem chemicznym, który często stosuje się jako suplement w medycynie i w sporcie. Jest on uważany za skuteczne rozpuszczalnik, który pomaga w przenikaniu innych związków przez skórę i błony śluzowe. W medycynie stosuje się go głównie jako środek przeciwbólowy i przeciwzapalny. W sporcie natomiast jest używany jako ergogeniczny suplement, który pomaga w poprawie wydajności i regeneracji mięśni.
Historia DMSO
DMSO został po raz pierwszy zidentyfikowany w 1866 roku jako produkt uboczny przetwarzania ligniny – składnika drewna. Jego właściwości biologiczne zostały dokładniej zbadane w latach 50. XX wieku przez amerykańskiego chemika, doktora Stanley’a Jacoba, który odkrył potencjał DMSO w medycynie i zaczął testować jego zastosowania w leczeniu bólu, stanów zapalnych oraz innych schorzeń.
Zastosowania DMSO
DMSO znalazło zastosowanie w medycynie i przemyśle. Warto jednak podkreślić, że wiele jego zastosowań jest wciąż badanych, a niektóre są kontrowersyjne lub niezalecane ze względu na potencjalne ryzyko.
1. Medycyna
- Leczenie zapalenia pęcherza (interstitial cystitis): DMSO jest zatwierdzony w niektórych krajach (np. USA) do stosowania w leczeniu zapalenia pęcherza. Jest podawany bezpośrednio do pęcherza moczowego w formie płukanki.
- Właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne: DMSO może być stosowany w terapii bólu oraz stanów zapalnych, głównie w badaniach eksperymentalnych.
- Przenikanie leków przez skórę: DMSO ułatwia przenikanie innych substancji przez skórę, co może być przydatne w podawaniu niektórych leków miejscowo.
2. Przemysł i laboratoria
DMSO jest powszechnie stosowany jako rozpuszczalnik w laboratoriach chemicznych i biologicznych, ponieważ rozpuszcza szeroką gamę substancji, które są nierozpuszczalne w wodzie.
Kontrowersyjne zastosowania i nieporozumienia
- W sporcie: Nie ma naukowych dowodów na to, że DMSO poprawia wydajność sportową lub wspomaga regenerację mięśni. Jego stosowanie w tym celu jest ryzykowne i niezalecane.
- Leczenie infekcji i wzmacnianie odporności: Twierdzenia, że DMSO działa jako antybiotyk lub wzmacnia układ odpornościowy, nie są poparte badaniami naukowymi i należy traktować je z dużą ostrożnością.
- Leczenie chorób skóry: Chociaż DMSO może wspomagać przenikanie leków przez skórę, nie jest ono samodzielnym środkiem leczniczym na choroby takie jak trądzik czy łuszczyca.
Produkcja i pozyskiwanie DMSO
1. Pochodzenie roślinne
DMSO jest głównie pozyskiwane jako produkt uboczny w procesie przetwarzania drewna, zwłaszcza z drzew iglastych, takich jak:
- Sosna (Pinus spp.),
- Świerk (Picea spp.),
- Modrzew (Larix spp.),
- Jodła (Abies spp.).
Podczas produkcji celulozy metodą Krafta lignina zawarta w drewnie ulega rozkładowi, co prowadzi do powstania różnych związków chemicznych, w tym dimetylosulfotlenku.
2. Pochodzenie syntetyczne
DMSO można również syntetyzować z produktów ubocznych przemysłu petrochemicznego, takich jak dimetylosiarczek, który pochodzi z rafinacji ropy naftowej. Metoda ta jest stosowana głównie w dużych zakładach przemysłowych.
Bezpieczeństwo stosowania i skutki uboczne
Stosowanie DMSO może powodować działania niepożądane, szczególnie w przypadku nieodpowiedniego dawkowania lub braku kontroli medycznej.
Możliwe skutki uboczne:
- Reakcje skórne: Swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie i podrażnienie skóry.
- Drażniące działanie na oczy: W przypadku kontaktu z oczami DMSO może powodować pieczenie i podrażnienie.
- Nieprzyjemny zapach: DMSO może powodować zapach siarki w oddechu lub na skórze użytkownika.
- Działania ogólnoustrojowe: Nudności, bóle głowy, zawroty głowy.
Ostrzeżenia:
- DMSO może przenosić toksyczne substancje przez skórę do krwiobiegu, co stwarza ryzyko dla zdrowia.
- Nie zaleca się stosowania doustnego DMSO bez nadzoru medycznego. W większości krajów doustne stosowanie nie jest zatwierdzone.
Zalecenia dotyczące stosowania
DMSO powinno być stosowane wyłącznie pod nadzorem lekarza i zgodnie z zaleceniami. W przypadku stosowania zewnętrznego często zaleca się jego rozcieńczanie, aby zmniejszyć ryzyko podrażnienia skóry. Przykładowe rozcieńczenie to 50-70% roztwór wodny, w zależności od indywidualnej tolerancji.
Podsumowanie
DMSO to związek o dużym potencjale, zarówno w przemyśle, jak i medycynie, ale jego stosowanie wymaga ostrożności i specjalistycznej wiedzy. Chociaż jego właściwości są dobrze znane, wiele zastosowań pozostaje kontrowersyjnych lub niedostatecznie udokumentowanych naukowo. Zanim zdecydujesz się na stosowanie DMSO, skonsultuj się z lekarzem, aby ocenić korzyści i ryzyko w kontekście swojego stanu zdrowia.
